Monument  stirlingbommenwerper

Twee oktober 1942, de dag van de crash van Short Stirling R9167 – OJ-N

Het was druk bij de briefing die vrijdagavond 2 oktober 1942 op luchtmachtbasis RAF Lakenheath in het graafschap Suffolk in Zuid-Oost Engeland.
Er stond immers weer een nachtoperatie op het programma. Een bombardementsvlucht op de Duitse stad Krefeld.  Ook de Short Stirling R9167 met roepnaam OJ-N van149 Bomber Squadron zou deel uitmaken van de vloot vliegtuigen die de oversteek zou gaan maken naar het Europese vasteland. Squadron leader en piloot Roy Greenslade voerde het commando over zes onderofficieren met ieder hun specifieke taak.  Nadat allen gereed waren voor vertrek kozen ze om 19.06 uur in de avond het luchtruim.Eerst was het zaak de vloot aan bommenwerpers te formeren. Maar liefst 188 toestellen zouden uiteindelijk aan de actie deelnemen. 95 Wellingtons, 39 Halifaxes, 31 Lancasters en 23 Stirlings. De Pathfinders (verkenners) meldden dichte nevelsluiers die avond boven de stad Krefeld toen ze de oversteek over de Noordzee maakten. Ten gevolge hiervan vielen de bommen verspreid over de omgeving van Krefeld en niet geconcentreerd in het centrum. De Duitsers gaven de aanval dan ook niet de kwalificatie van “Grossangriff”. Niettemin was het verliespercentage voor de Britten drie procent. Van de zeven toestellen die verloren gingen, kwamen er eentje in de buurt terecht. Het was de Short Stirling R9167 van Roy Greenslade en zijn mannen.

Begin 1941 richtten de Duitsers in Nachtjagdraum 5 drie gevechtsposten in, waaronder  gevechtspost 5B in Veulen, gemeente Venray.  Deze gevechtsposten zouden tot in de herfst van 1944 een sleutelrol spelen in de luchtoorlog. De Duitse nachtjagers die vanaf gevechtspost 5B in Veulen werden geleid, waren van I/NJG-1 Nachtjagdgeschwader, dat gelegerd was op Fliegerhorst Venlo, het grootste Duitse vliegveld buiten Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog met een bezetting van ca. 2000 manschappen.
De radarapparatuur die bij dergelijke gevechtsposten hoorde, stond zover mogelijk in het voorveld in westelijke richting. Voor Veulen lag deze radarpost zo’n 3,5 km ten zuiden van De Rips in Noord Brabant. Hier stonden een Frya opsporingsradar en twee Würzburg Riese volgradarinstallaties opgesteld. Dit gecombineerde radarstation heette BAZI. De Duitsers  gebruikten vaak dierennamen en BAZI is de afkorting voor Bazille (baccil).

Zie ook http://www.erfgoedgeowiki.nl/index.php?title=WWII,_Freya_zoekradar,_De_Rips

Zodra de geallieerde bommenwerpers werden waargenomen door de radarpost, werd dit doorgegeven aan de gevechtspost in Veulen. De positie van de eigen en de vijandelijke vliegtuigen werd op een zogenaamde plottafel  weergegeven en voortdurend bijgehouden door middel van rode en groene lampjes. (Rood voor de geallieerde toestellen en groen voor de eigen Duitse toestellen.)Via een kortegolf-verbinding gaf de Jägerleitoffizier middels gecodeerde boodschappen de positie van de naderende vliegtuigen door aan zijn nachtjagers.
De logge bommenwerpers waren een makkelijke prooi voor de snelle Duitse Messerschmitts die deze bommenwerpers bij voorkeur van onderuit van achteren bestookten met hun boordkanonnen.

En zo gebeurde het, dat Oberleutnant Flieger Hans Dieter Frank en marconist Gefreiter Erich Gotter in de avond van 2 oktober 1942 omstreeks 21.15 uur opdracht kregen om een aanval in te zetten op Britse bommenwerpers die in een vlucht van 188 toestellen op weg waren naar Krefeld. De Short Stirling R9167 – OJ-N, behorende bij een groep van drie toestellen van 149 Squadron, kreeg zijn eerste voltreffers om 21.31 uur boven de gemeente Horst. Vlak daarop begon het toestel te branden. In een laatste vertwijfelde poging om in de lucht te blijven, trok de Short Stirling de bommenluiken open, waardoor de lading van honderden brandbommen naar beneden kwam en neerkwam in Swolgen en de gemeente Horst, gelukkig zonder noemenswaardige schade aan te richten. Het hielp echter niet meer. Boven Horst wist Oberleutnant Frank het toestel nogmaals zwaar te raken en even later om 21.34 uur crashte de brandende bommenwerper in een perceel bouwland van de familie Pijpers hier ca.100 meter in noordelijke richting, schoof de weg over en kwam tot stilstand in de bosrand. Daar heeft het nog dagen liggen branden. Buurtbewoners snelden meteen toe en vonden in de omgeving en vlak bij het wrak de half verbrande lichamen van enkele bemanningsleden. Even later ontdekte men dat een van de inzittenden van het toestel nog leefde. Hij lag zwaar gewond in het veld en wees voortdurend op de ring aan zijn linker ringvinger, die al sterk gezwollen was. Een van de omstanders begreep wat de man bedoelde en slaagde erin de ring van de vinger te krijgen. Vlak daarop verscheen een patrouille van de Feldgendarmerie (Duitse Militaire Politie) en drong de mensen terug. Het onbekende bemanningslid stierf ter plaatse, nog voordat hij naar het ziekenhuis in Venlo kon worden vervoerd. Na de oorlog werd vastgesteld, welk vliegtuig die nacht in Kronenberg was neergestort. Men achterhaalde ook de namen van de bemanningsleden. De enige die na de crash van de Short Stirling nog in leven was, bleek Sergeant Ernest. Leslie Moore, airgunner (boordschutter)te zijn. De ring werd kort na de bevrijding aan zijn ouders toegezonden.

Alle zeven bemanningsleden kwamen bij de crash om het leven en dit waren,

1    Squadronleider en piloot: William Roy Greenslade, R.A.F. (DFC-AFC-MiD)
     (Youngstown Alberta, Canada) Leeftijd 25 jaar.
     Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.3 Nijmegen

2   Sergeant boordschutter: William Orange, R.A.F.
     (Bedlington Morpeth-Engeland) Leeftijd 27 jaar.
     Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.8 Nijmegen

3   Sergeant Boordwerktuigkundige: Marshal Kenneth Smith R.A.F.
     (Cambridge-Engeland) Leeftijd 21 jaar.
     Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.6 Nijmegen

4    Sergeant Radiotelegrafist Boordschutter: Frederick Leonard Hughes R.A.F.
     (Shoreditch, London-Engeland) Leeftijd 21jaar.
     Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.7 Nijmegen

5    Sergeant Radiotelegrafist Boordschutter: Ernest Leslie Moore R.A.F.
      (Leicester-Engeland) Leeftijd 20 jaar.
      Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.4 Nijmegen – The Netherlands

6   Sergeant Boordschutter: Benjamin Frederick Goldsmith R.A.F.
     (Prestwick Lancashire-Engeland) Leeftijd 22 jaar.
     Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos 20.D.5 Nijmegen

7  Sergeant Luchtwaarnemer Robert Francis McIntyre R.C.A.F.
    (Vancouver, British Columbia, Canada) Leeftijd 25 jaar.
    Oorlogsbegraafplaats Jonkersbos 20.D.9 Nijmegen

Tijdens de onthulling van dit monument op 7 oktober 2017 sprak Mrs. Trish Wallace -Parker, 
nicht van de piloot onderstaand gedicht uit.

FOR THE FALLEN
They shell not grow old, as we that are left grow old;
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning
We will remember them.
Uit “For The Fallen” Robert L. Binyon , 21-9-1914

Overigens was de Short Stirling van Squadron Leader piloot William Roy Greenslade niet het enige slachtoffer van Oberleutnant Hans Dieter Frank die nacht. Om 22.30 uur schoot hij ook nog vlakbij Volkel een Vickers Wellington Mk111 van 419 Squadron uit de lucht met als gevolg vijf dodelijke slachtoffers en een krijgsgevangene.

Bronvermelding:
Boek: “Sevenum tijdens de Tweede Wereldoorlog” van Heemekundeveremiging Sevenum.
Boek: “Toew ‘t Vaöle schröwde” (Toen ‘t Veulen Huilde.) van Gerrit Reintjes.
Boek “Vliegveld Venlo” van Jan Derkx Deel II.
Boek _Mayday Mayday”  van Huub Groeneveld.
RAF Bomber Command Operations 1942.
Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945.

Laatste rustplaats oorlogsbegraafplaats Jonkerbos in Nijmegen
De bemanning  van deze Short Stirling heeft een laatste rustplaats gevonden op de Oorlogsbegraafplaats van het Gemenebest Jonkerbos, Burgemeester Daleslaan 35, 6532CL Nijmegen.

rozen op de graven van de bemanning gelegd  door de fam. Greenslade en de werkgroep  Oorlogssporen Kronenberg, 8 oktober 2017.

De Oorlogsbegraafplaats Jonkerbos in Nijmegen herbergt de graven van 1.642 militairen die tussen 3 september 1939 en 5 mei 1945 op Nederlands grondgebied zijn gesneuveld. 
Op de plaats waar nu het kerkhof Jonkerbos is aangelegd, bereidde het 504de Para Infanterie Regiment van het Amerikaanse leger zich voor op de Waal-oversteek van 20 september 1944.

De gesneuvelde militairen hebben de volgende nationaliteiten: 
Verenigd Koninkrijk: 1.389 waarvan 96 onbekend.
Canada: 88 waarvan 1 onbekend.                                           
Nieuw-Zeeland: 21                                                                       
België: 5                                                                                             
Rusland: 1
Australië: 34
Polen: 6
Nederland: 1
Niet geïdentificeerd: 2   

Het registratierapport van de 7 graven van de bemanningsleden

Kapitein-vlieger Hans Dieter Frank, de Duitse piloot  die de Short Stirling neer haalde.
De tot kapitein-vlieger en bevelvoerend officier van I.NJG1 Venlo bevorderde
Hans Dieter Frank (24 jaar oud) kwam zelf in de nacht van 26 op 27 september 1943 samen met zijn marconist Erich Gotter om het leven, nadat zijn vliegtuig in botsing was gekomen met een ander toestel boven het luchtruim van Celle /Hannover zoals blijkt uit onderstaande rapporten.

First Night Hunter Squadron 1 Commander Frank crash, 26/27 September 1943.
In the night of 26/27 September, Captain Hans Dieter Frank, 24 years old, not married, commanding officer of 1.NJG1 Venlo, was killed after a collision with another night hunter, in the sky above Celle/ Hannover together with his radio operator Erich Gotter. The commanding functions on the Venlo base now are in the hands of Oblt Manfred Meurer etc. etc. etc.

Overzicht neergehaalde geallieerde toestellen en het aandeel van Kapitein-vlieger Hans Dieter Frank hierin.

De onthulling
Op 7 oktober 2017 werd dit monument onder zeer grote belangstelling onthult. Meer dan 500 mensen hadden zich ondanks het slechte weer hier aan het Bedelaarspad verzameld en waren getuige van een indrukwekkende en respectvolle onthulling in het bijzijn van zo’n 20 nabestaanden, ooggetuigen, genodigden en overige belangstellenden.
Hieronder enkele foto’s die een indruk geven van deze gebeurtenis.

Koos van de Jacobs, destijds ooggetuige en een van de sprekers

Teun Schuurmans, Koos van de Ven Jacobs, Jim Greenslade, Ad Philipsen die gezamenlijk het monument onthulden.